ایران در رتبه یکصد و هفدهم ICT در جهان

رشد تکنولوژی و نوآوری در واقع عواملی تاثیرگذار در رشد اقتصادی به حساب می‌آیند.درست به همین دلیل هم هست که تکنولوژی و سرعت گسترش آن برای کشورهای در حال توسعه بسیار اهمیت دارد.

از آنجا که تکنولوژی و گسترش آن در گروه زیرساخت‌ها مناسب است، کاربردهای آن می‌توانند فرصت‌های جدیدی را در جریان توسعه اقتصادی یک کشور به وجود بیاورند.
حتی فرآیند تولید و صادرات یک کشور هم به صورت مستقیم یا غیرمستقیم متاثر از پیشرفت تکنولوژی در آن کشور است.

در حقیقت به علت اهمیت این موضوع در کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (UNCTAD) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته که نتیجه آن به صورت گزارشی مفصل با نام «گزارش اقتصاد اطلاعات 2008-2007» منتشر شده است.

در بخش‌های مختلف این گزارش میزان تاثیر فناوری ارتباطات و اطلاعات (ICT) در رشد و توسعه کشورها بررسی و تحلیل شده است.

این گزارش نشان می‌دهدکه دسترسی آسان به دانش اطلاعات و اشتراک و تقسیم دانش فناوری به ویژه در کشورهای در حال توسعه از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.

در حقیقت ICT به عنوان هدف عمومی تکنولوژی تاثیری فراگیر در توسعه اقتصادی داشته و الگوی جدیدی را برای ترکیب فعالیت‌های اقتصادی ترسیم می‌کند.

یکی دیگر از مواردی که در این گزارش به آن اشاره شد، تاثیر اقتصادی ICT بر فرآیند تولید یک کشور است.

رشد تکنولوژی و نوآوری در واقع عواملی تاثیرگذار در رشد اقتصادی به حساب می‌آیند.درست به همین دلیل هم هست که تکنولوژی و سرعت گسترش آن برای کشورهای در حال توسعه بسیار اهمیت دارد.

از آنجا که تکنولوژی و گسترش آن در گروه زیرساخت‌ها مناسب است، کاربردهای آن می‌توانند فرصت‌های جدیدی را در جریان توسعه اقتصادی یک کشور به وجود بیاورند.
حتی فرآیند تولید و صادرات یک کشور هم به صورت مستقیم یا غیرمستقیم متاثر از پیشرفت تکنولوژی در آن کشور است.

در حقیقت به علت اهمیت این موضوع در کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (UNCTAD) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته که نتیجه آن به صورت گزارشی مفصل با نام «گزارش اقتصاد اطلاعات 2008-2007» منتشر شده است.

در بخش‌های مختلف این گزارش میزان تاثیر فناوری ارتباطات و اطلاعات (ICT) در رشد و توسعه کشورها بررسی و تحلیل شده است.

این گزارش نشان می‌دهدکه دسترسی آسان به دانش اطلاعات و اشتراک و تقسیم دانش فناوری به ویژه در کشورهای در حال توسعه از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.

در حقیقت ICT به عنوان هدف عمومی تکنولوژی تاثیری فراگیر در توسعه اقتصادی داشته و الگوی جدیدی را برای ترکیب فعالیت‌های اقتصادی ترسیم می‌کند.

یکی دیگر از مواردی که در این گزارش به آن اشاره شد، تاثیر اقتصادی ICT بر فرآیند تولید یک کشور است.

بر این اساس کاربرد تکنولوژی در بخش‌های مختلف می‌تواند به صورت مستقیم بر میزان تولیدات داخلی یک کشور تاثیر بسیاری داشته باشد.

سرعت رشد و گسترش تکنولوژی مساله مهم دیگری است که می‌تواند به کاهش هزینه‌های مختلف دسترسی به خدمات ICT منجر شود.

با این اوصاف حتی افرادی با وضعیت اقتصادی ضعیف‌تر در کشورهای در حال توسعه هم می‌توانند به راحتی از این خدمات استفاده کنند.

از طرفی ICT می‌تواند به ایجاد خدماتی جدید مانند تجارت الکترونیک و دولت الکترونیک منجر شود که به استحکام اقتصادی هر کشور می‌تواند کمک کند.

علاوه بر تمام اینها آنچه ICT را به عنوان یک دانش پایه‌ای و با اهمیت مطرح کرده، نیاز به آموزش و یادگیری مهارت‌های آن قبل از استفاده از خدمات آن است.

جدیدترین گزارش UNCTAD به بررسی نقش فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات در توسعه و رشد اقتصادی کشورها پرداخته است.

تلفن همراه یک عامل تعیین‌کننده
در میان خدمات مختلف ICT در واقع تفاوت میان دسترسی و استفاده افراد می‌تواند به کشورها برای مقایسه شرایط خود با دیگر کشورها کمک کند.

آمار و نتیجه تحقیقات در این مورد می‌تواند بهترین منبع باشد.

آخرین گزارش UNCTAD هم با اعلام و انتشار این آمار سعی دارد اقتصاد کشورهای مختلف دنیا را بر اساس میزان دسترسی آنها به خدمات مختلف ICT بررسی و تحلیل کند. در این میان اما عمومی‌ترین وجوه استفاده از ICT در واقع همان خدمات رایج مانند تلفن‌همراه و اینترنت هستند که می‌توانند نشان‌دهنده میزان گسترش تکنولوژی در هر کشور باشند.

تا جایی که به عقیده بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران، تلفن‌همراه در واقع نقش تعیین‌کننده و پیشرو را در روند توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه دارد.

دلیل این موضوع هم تقاضای چشمگیر کاربران در این کشورها به استفاده از تلفن‌همراه و خدمات مرتبط با آن است، تا آنجا که این روزها حتی اقشار کم‌درآمد جوامع جهان سومی هم به این تکنولوژی دسترسی دارند تا به این ترتیب روند توسعه تکنولوژی و به دنبال آن توسعه اقتصادی این کشورها با سرعت بیشتری جلو برود.

براساس این گزارش، افزایش میزان رشد استفاده از تلفن‌همراه در کشورهای در حال توسعه در سال‌های اخیر به حد قابل توجهی رسیده و همچنان به دلیل اشباع نشدن بازار این کشورها ادامه دارد.

گزارش اخیر UNCTAD نشان می‌دهد که ضریب نفوذ تلفن‌همراه در کشورهای در حال توسعه تا سال 2006 به رشد 5/29درصد رسیده در حالی که این رقم در سال 2002 تنها 6/10درصد بوده است.
در این میان گویا کشورهای در حال توسعه آفریقایی با رشد 5/20درصدی، بیشترین درصد رشد را در میان کشورهای در حال توسعه در اختیار داشته که در میان آنها آفریقای جنوبی و نیجریه بیشترین تعداد کاربران را دارند.

بعد از کشورهای آفریقایی، کشورهای آسیایی با در اختیار داشتن 40درصد از کاربران موبایل سرتاسر دنیا در رتبه دوم کشورهای در حال توسعه قرار دارند. در میان کشورهای آسیایی هم دو کشور پرجمعیت چین و هند بیشترین تعداد کاربران تلفن‌همراه را در اختیار دارند. در اقتصادهای توسعه‌یافته دنیا؛ اما آسیایی‌ها با ضریب نفوذ 8/90درصد تلفن‌همراه اول‌اند و بعد از آنها اروپایی‌ها با ضریب نفوذ 6/81درصد در جایگاه دوم قرار دارند. این آمار که در گزارش سال 2008-2007 کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (UNCTAD) منتشر شده است، براساس اطلاعات در دسترس تا پایان سال 2006 استخراج شده و به دست آمده‌اند.

بر این اساس لوکزامبورگ با ضریب نفوذ 9/151درصدی در رتبه اول قرار دارد، در حالی که ایران با ضریب نفوذ 2/19درصد تا پایان سال 2006 رتبه صد و هفدهم را در اختیار دارد. در این میان کشورهایی مانند بحرین، فلسطین اشغالی، قطر، عمان، قزاقستان و پاکستان به ترتیب با رتبه‌های نهم، سیزدهم، نوزدهم، شصت و دوم، هشتاد و دوم و صد و چهاردهم بالاتر از کشور ما قرار دارند.

اینترنت و تجارت الکترونیک
بعد از تلفن همراه که رایج‌ترین خدمات ICT مورد استفاده تمام کاربران در سرتاسر دنیا است، اینترنت به عنوان یک شریان ارتباطی بزرگ و مهم در رتبه دوم قرار دارد در حالی که دسترسی به اینترنت از طریق روش‌های رایج و متداول روز برای کاربران کشورهای توسعه یافته یک امر معمول و عادی است، بسیاری از کاربران کشورهای در حال توسعه هنوز دسترسی‌ راحت و سریع به اینترنت را به صورت یک رویای بعید در ذهن خود دارند. در مورد اینترنت هم هنوز کشورهای آسیایی البته از نوع توسعه یافته‌شان جایگاه اول را از نظر تعداد کاربران در اختیار دارند تا جایی که میزان نفوذ اینترنت در این کشورها تا پایان سال 2006 به 3/66درصد رسیده است. کشورهای در حال توسعه آسیایی اما با ضریب نفوذ 6/9درصدی تا سال 2006، رتبه دوم را در میان اقتصادهای در حال توسعه در اختیار دارند. کاربرد اینترنت در امور تجاری و بازرگانی اما مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در توسعه اقتصادی هر کشور است.

در این مورد میزان استفاده شرکت‌ها و بنگاه‌ها از اینترنت و در اختیار داشتن وب‌سایت‌های مستقل اهمیت داشته و مورد بررسی قرار می‌گیرند. در آخرین گزارش UNCTAD آمار نشان از توسعه تجارت الکترونیک در کشورهایی نه چندان بزرگ و توسعه یافته دارند. اگر چه برای بسیاری عجیب به نظر می‌رسد، اما از نظر استفاده از اینترنت در بنگاه‌های اقتصادی، قطر با رشد 99درصدی جایگاه اول را در اختیار دارد. بعد از قطر سوئد با رشد 90درصدی در رتبه دوم قرار داشته و کشورهای هلند، انگلستان و فنلاند به طور مشترک با رشد 81درصدی جایگاه سوم را به خودشان اختصاص داده‌اند. با این اوصاف اغلب کشورهای در حال توسعه برای توسعه اقتصادی بیشتر به دنبال توسعه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات هستند.